Siel fan Súdwest: Inspiratie van Jopies ‘De wanhopige boer’

Voor haar bijdrage aan het kunstproject Siel fan Súdwest verdiept kunstenaar Cora Jongsma zich in het landschap rondom Workum. Haar werk, dat van 17 mei t/m 24 augustus 2025 te zien is in de St. Gertrudiskerk, draait – zoals vaak bij haar – om de grond zelf. Wat vertelt die ons, en welke verhalen liggen erin verscholen?

Net als Ernest Bessems heeft Cora Jongsma zich tijdens haar residentie verdiept in de omgeving van Workum. In haar werk speelt grond altijd de hoofdrol en dat is nu niet anders. Terwijl ze door de omgeving van de stad reed en ook bij het bestuderen van oude kaarten vielen haar een aantal percelen op. Zoals het hooggelegen weiland van boer Harvey aan de Breewarsdijk.

Het bijzondere perceel was vroeger een eilandje, weet ze. En dat weet Harvey ook te vertellen, als ze hem op straat tegenkomt. Nog steeds is het vreemd gevormde lapje grond anders dan de omgeving. Er loopt een kronkelende sloot omheen, terwijl de andere sloten allemaal loodrecht op de weg staan. 

Cora neemt wat zand mee van molshopen om te verwerken in haar presentatie. Behalve dit perceel, heeft ze nog twee percelen gevonden die allerlei vragen bij haar oproepen. Ze zal ze verwerken tot feltscapes, vilten plattegronden. Die bieden aanleiding tot gesprekken. Over geschiedenis, bodem, landschapsbeheer en aanverwante zaken.

In het Jopie Huisman Museum wijst ze op een klein doekje dat haar trof. “ik heb me hierdoor laten inspireren”, zegt ze. Het schilderij is getiteld ‘De wanhopige boer’. De man in kwestie ligt op de grond, met het hoofd op zijn armen, de voeten in een vreemde bocht. Met zijn blauwgroene kleren gaat bijna op in zijn omgeving. De plooien in zijn broek zijn als de ribbels in het zand. Jopie heeft op een bijzondere manier getroffen hoe boeren ook nu zich soms voelen, meent Cora.

Siel fan Súdwest is een initiatief van Stichting Samenwerking Musea Zuidwest Friesland en onderdeel van Arcadia, de culturele manifestatie die voortkomt uit Leeuwarden-Fryslân 2018. Negen kunstenaars lieten zich twee weken lang onderdompelen in de ziel van Súdwest-Fryslân.

Siel fan Súdwest: Cora Jongsma